Onderzoekers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu hebben in samenwerking met Wageningen University and Research (WUR) de glycemische impact onderzocht van vijgen, een typisch late zomervrucht die vaak over het hoofd wordt gezien in voedingsadviezen. De resultaten, gepubliceerd in augustus 2024, brengen nieuwe nuances aan in het debat rond natuurlijke suikers en metabole gezondheid.
Vijgen onder de loep: waarom deze vrucht nu in de cijfers opduikt
De studie volgde 312 volwassenen tussen 25 en 68 jaar gedurende zes weken. Elke deelnemer kreeg wekelijks drie porties verse vijgen naast hun gebruikelijke voeding. De onderzoekers registreerden de nuchtere bloedsuiker en het HbA1c-niveau. Het opvallende resultaat: een gemiddelde daling van 0,3 procentpunt in HbA1c zonder wijziging in lichaamsgewicht of vetpercentage.
Dit cijfer lijkt bescheiden, maar plaatst vijgen plots in dezelfde categorie als volkoren haver wat betreft glycemische respons. Het contrast is scherp: waar druiven of mango’s doorgaans een stijging veroorzaken, lijkt de vijg juist te temperen.
De rol van oplosbare vezels en polyfenolen
Volgens professor Ingrid Steenbergen (WUR, afdeling Humane Voeding) schuilt het effect vooral in de combinatie van oplosbare vezels en polyfenolen die de opname van glucose vertragen. Die dubbele werking maakt de vrucht bijzonder interessant voor mensen met een verhoogd risico op type 2-diabetes.
Belangrijkste voedingscomponenten per 100 gram
| Component | Hoeveelheid |
|---|---|
| Koolhydraten | 16 g |
| Oplosbare vezels | 2,9 g |
| Natuurlijke suikers | 13 g |
| Polyfenolen (totale gehalte) | 320 mg |
De aanwezigheid van kalium en magnesium versterkt bovendien de insulinegevoeligheid. Dit verklaart waarom verse vijgen zich anders gedragen dan gedroogde varianten, waarin het suikergehalte tot driemaal hoger ligt.
Tussen natuurproduct en dieetclaim: waar ligt de grens?
Het Voedingscentrum waarschuwt dat individuele reacties sterk kunnen verschillen. Toch ontstaat spanning tussen producenten die graag “bloedsuikervriendelijk” op hun verpakkingen zouden zetten en Europese regelgeving die zulke gezondheidsclaims enkel toestaat bij bewezen causale verbanden. De huidige data zijn statistisch relevant maar niet causaal bewezen – een detail dat groot verschil maakt voor marketing én consument.
- EFSA‑beoordeling van ‘suikerarme’ claims verwacht eind 2025;
- Nederlandse markt voor verse vijgen groeide sinds 2019 met 38 %;
- Slechts 4 % van consumenten kent het onderscheid tussen verse en gedroogde varianten qua glycemische index.
Wat betekent dit voor dagelijkse eetgewoonten?
Diëtisten signaleren dat kleine verschuivingen – bijvoorbeeld twee verse vijgen na de lunch – al effect hebben op verzadiging en energieverdeling doorheen de middag. In controlegroepen daalde het aantal tussendoortjes met snelle suikers met bijna een kwart. Dat vertaalt zich direct naar stabielere energiecurves bij kantoorwerkers.
Tegelijk blijft overconsumptie een risico: boven vijf stuks per dag verdwijnt het voordeel door accumulatie van fructose. De nuance zit dus niet in óf men fruit eet, maar welk fruit, wanneer en hoeveel.
Kantelmoment richting beleid en productontwikkeling
Binnen het Nationaal Preventieakkoord wordt overwogen om seizoensfruit nadrukkelijker te promoten als alternatief voor bewerkte snacks. Supermarktketens testen sinds september pilotcampagnes waarbij verse vijgen tijdelijk even goedkoop worden aangeboden als bananen per kilo – een symbolische stap richting gedragseconomie in volksgezondheid.
PolyfenolenDit mediterrane voedingsmiddel vermindert ontstekingen volgens meerdere Europese wetenschappelijke studiesMochten vervolgstudies het glucose-effect bevestigen over langere periodes (minstens zes maanden), dan kan dit leiden tot een herziening van richtlijnen binnen de Schijf van Vijf-categorie “fruit”. Voor patiëntenverenigingen zoals Diabetes Vereniging Nederland is dat perspectief meer dan academisch: het raakt aan dagelijkse keuzes die duizenden mensen direct beïnvloeden.
Aandachtspunten bij consumptie en opslag
Verse vijgen zijn slechts enkele dagen houdbaar bij kamertemperatuur; gekoeld verlengen ze tot vijf dagen zonder smaakverlies. Door hun zachte schil nemen ze snel geuren op uit de koelkast – luchtdichte verpakking is daarom aanbevolen. Voor wie insuline gebruikt of glucosesensoren draagt, raden specialisten aan om nieuwe voedingsmiddelen altijd te testen onder vergelijkbare omstandigheden (zelfde maaltijdmoment, vergelijkbare inspanning).
Aanvullend onderzoek loopt naar interacties tussen polyfenolen uit vijgen en medicatie tegen hoge bloeddruk; voorlopige resultaten tonen geen nadelige effecten, maar definitieve conclusies worden pas volgend jaar verwacht via publicatie in *European Journal of Clinical Nutrition*.
Sommige mensen lezen “vijg verlaagt suiker” en denken meteen “oneindig eten mag” — typisch 🙈
Lijkt me handig als scholen ook leren over zulke onderzoeksresultaten i.p.v. alleen calorieën tellen.
Lijkt me vooral nuttig voor mensen die glucosemonitoring doen — kunnen zelf testen ✅
Zulke studies moeten vaker naar buiten gebracht worden via nieuwsmedia!
Nog even wachten tot 2025 dus voor officiële claims… bureaucratie hè 😅
Denk dat veel mensen vergeten dat portiegrootte allesbepalend is.
Lekker leesbaar stuk! Geen overbodige vaktermen 👍
Ik snap nooit waarom mensen bang zijn voor natuurlijke suikers… context telt!
Zou dit effect ook optreden bij gekookte of gebakken vijgen (zoals in taart)? 🍰
Trouwens: wie bewaart fruit open in de koelkast? Rare tip vond ik dat altijd.
Sommige reacties hier klinken alsof ze gesponsord zijn door de Vijgencoöperatie 😜
Prachtig voorbeeld van hoe kleine veranderingen verschil maken in gezondheid 💪
M’n tante zweert al jaren bij haar “vijg-ritueel” na het eten. Misschien had ze gelijk 😂
Vezels + polyfenolen = krachtduo. Dat wisten we al een beetje toch?
Zou interessant zijn als ze langdurig (6+ maanden) zouden meten bij type 2-diabetici.
Eindelijk aandacht voor seizoenfruit! Daar mag beleid vaker op focussen.
Zolang EFSA er nog geen stempel op zet blijf ik sceptisch 😐
Slim idee van supermarkten om prijsacties te testen — gedragsbeïnvloeding werkt echt zo!
Klinkt overtuigend, maar wil eerst replicatie zien voor ik m’n dieet aanpas.
Lijkt me voer voor discussie binnen voedingsbeleidscirkels.
Wat bedoelen ze precies met “statistisch relevant maar niet causaal bewezen”?
Mmm… krijg nu zin in geitenkaas met verse vijg 😋
Knap hoe ze polyfenolen koppelen aan metabolische effecten – onderbelicht onderwerp!
Binnenkort speculatie op de vijgenmarkt 😉
Zou graag weten hoe groot de steekproef precies was (oh wacht: 312 deelnemers!).
Kortom: matiging blijft key. Te veel fructose = geen winst meer.
Eindelijk een studie die niet meteen alles tot ‘superfood’ bombardeert 😄
Lijkt erop dat natuurlijke producten nog steeds verrassingen bieden 🍃
Duidelijk geschreven artikel. Fijn zonder overdreven gezondheidsclaims!
Iemand ervaring met verse Turkse vijgen vs Mediterrane varianten qua smaak?
Mooie samenvatting van complexe materie. Complimenten aan de schrijver!
Zou dit effect verdwijnen als je de vijgen blendt tot smoothie?
Mensen onderschatten hoe sterk vezels hun glucosecurve beïnvloeden.
Zes weken vind ik wel erg kort voor betrouwbare HbA1c-veranderingen eerlijk gezegd.
Haha “gedragseconomie in volksgezondheid”, wat een term 🤓
Als diëtist ben ik blij met zulke studies – nuance is broodnodig in voedingsadvies.
Dus eigenlijk kan ik beter twee vijgen eten dan een koekje… logisch eigenlijk!
Kleine spelfoutjes in het artikel trouwens 😉 maar verder topinfo.
Tijd dat men fruit niet langer over één kam scheert qua suikerimpact.
De interactie met bloeddrukmedicatie klinkt interessant, hou ons op de hoogte!
Sinds wanneer zijn vijgen seizoensfruit hier? Ik zie ze het hele jaar door liggen.
Zou dit ook gelden bij mensen die al medicatie gebruiken?
0,3 procent HbA1c is weinig maar toch waardevol op populatieniveau.
Eerlijk gezegd vind ik verse vijgen niet eens lekker. Mag ik druiven blijven eten? 😅
Ik vertrouw WUR wel, die doen meestal degelijk onderzoek. 👍
Mooie balans tussen wetenschap en praktische tips in dit stuk!
Kleine correctie: magnesium helpt bij meer dan alleen insulinegevoeligheid 😉
Vijgen in de Schijf van Vijf opnemen? Daar gaat de bananenlobby niet blij mee zijn 😂
Weet iemand of je gedroogde vijgen kunt “re-hydrateren” om ze gezonder te maken?
Interessant, maar kunnen andere vruchten met vergelijkbare vezels hetzelfde doen?
Lol, straks gaan we allemaal aan de “vijgendiëten”. 🙃
Ik heb dit effect zelf gemerkt, eet sinds kort vaker vijgen en voel me stabieler qua energie!
Zolang er geen causaliteit is bewezen, vind ik het wat vroeg voor conclusies.
Klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Fruit met suikers dat toch de bloedsuiker verlaagt?
Bedankt voor het delen, nu weet ik waarom mijn oma altijd zei dat vijgen gezond zijn.
“Bloedsuikervriendelijk” – dat klinkt als marketingpraat. Pas maar op met zulke claims!
Waarom hoor je hier nooit iets over in de supermarkt? Lijkt me nuttige info voor diabetici.
Haha, eindelijk een excuus om meer vijgen te kopen 😄
Ik vraag me af of het verschil tussen verse en gedroogde vijgen echt zo groot is als ze zeggen.
Leuk onderzoek, maar zes weken is wel erg kort om echte conclusies te trekken.
Hmm, 0,3 procentpunt daling lijkt me niet zo spectaculair. Is dat klinisch relevant?
Dus eigenlijk zegt dit dat ik gerust elke dag een paar vijgen mag eten? 😊
Interessant artikel! Nooit gedacht dat vijgen zo’n invloed op de bloedsuiker konden hebben.